Lịch sử ngành kế toán và có nên học ngành kế toán hay không

Có nhiều cách tiếp cận về kế toán, vì vậy có rất nhiều định nghĩa khác nhau về kế toán. Tuy nhiên, những định nghĩa này đều thống nhất với nhau ở một điểm: kế toán là một hệ thống của những khái niệm và nguyên tắc cũng như phương pháp hướng dẫn thu thập, đo lường, xử lý, và cung cấp những thông tin cần thiết cho các đối tượng sử dụng thông tin để ra các quyết định kinh tế.

Vậy kế toán được hình thành từ bao giờ, quá trình phát triển của kế toán ra sao?

Khởi nguồn của kế toán thế giới

Có nhiều giả thiết về sự khởi nguồn của kế toán. Nhưng các bằng chứng khảo cổ chỉ ra rằng thời kỳ sơ khai đầu tiên của kế toán bắt nguồn từ nền văn minh Lưỡng Hà cách đây khoảng 7.000 năm ở vùng Mesopotamia (Iran và Iraq ngày nay). Nơi đây được biết đến là một trong những trung tâm văn hóa hay nền văn minh sớm nhất trên thế giới, là vùng thung lũng màu mỡ với dân cư đông đúc thịnh vượng. Tại đây diễn ra các hoạt động thương mại sôi động giữa các vùng thượng lưu và hạ lưu của hai con sông. Người Mesopotamia cổ đã liệt kê lại các khoản chi phí, hàng hóa bằng các hiện vật tượng trưng như đất sét và các vật nhỏ.

Sự phát triển ban đầu của kế toán liên quan chặt chẽ với sự phát triển của chữ viết, số đếm và tiền. Vào khoảng 3300 đến 3200 năm trước công nguyên, tại Ai Cập cổ đại, khi con người phát minh ra chữ viết và các con số, các ghi chép kế toán cũng xuất hiện. Đó là sự ghi chép, liệt kê sự tăng trưởng của mùa màng, đàn gia súc, tiền công đã trả, các khoản cống nạp cho Vua và Pharaoh, tài sản trong đền thờ…

Kế toán thời kỳ Trung cổ và Phục hưng

Cuối thế kỷ thứ 14 là thời kỳ đánh dấu mốc cho sự ra đời của kế toán kép. Năm 1494, Luca Pacioli – Nhà toán học người Ý là người đầu tiên xuất bản tài liệu chi tiết về hệ thống kế toán kép. Tài liệu của ông bao gồm nhật ký, sổ cái, cách ghi chép trong kế toán … Tài liệu này ban đầu được các thương nhân Venice sử dụng. Hầu hết các nguyên tắc và chu kỳ kế toán do Luca mô tả vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.

Một số nhà sử học cho rằng hệ thống kế toán kép đã được sử dụng hàng trăm năm trước thời điểm này ở Ý. Tuy nhiên, Pacioli phần lớn được công nhận là đã tạo ra tài liệu chi tiết và xuất bản đầu tiên về chủ đề này, và ông được coi là cha đẻ của kế toán điện đại với câu nói nổi tiếng rằng “A person should not go to sleep at night until the debits equal the credits” – (Tạm dịch: Một người chưa nên đi ngủ cho đến khi Nợ và Có cân bằng). Nếu nói như vậy, một kế toán như bạn đã mất bao nhiêu đêm không ngủ?

” Nếu bạn là một kế toán làm việc trong thế giới hiện đại của những phát minh và công nghệ, hãy nhớ rằng phần lớn các nguyên tắc kế toán mà bạn đang sử dụng thực sự đã có từ cuối thời trung cổ và thậm chí sớm hơn nhiều.”

P/s: Để khẳng định vị thế của kế toán trong thế giới công nghệ và chuyển đổi số hiện đại, việc sử dụng phần mềm MISA AMIS Kế Toán online là một xu thế lớn. Đăng ký ngay:

Kế toán thời kỳ hiện đại, với sự bùng nổ của công nghệ

Thế kỷ thứ 17 và 18, trung tâm thương mại được dịch chuyển từ Ý sang Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, sau đó là các nước Bắc Âu. Sự di chuyển thương mại kèm theo sự phát triển của kế toán.

Vào thế kỷ 19, các hiệp hội kế toán đầu tiên được hình thành, cho ra đời các nguyên tắc kế toán chính thống đầu tiên tại Scotland. Trong thời kỳ này, Anh mở rộng đầu tư vào một số ngành ở Mỹ, kéo theo đội ngũ kế toán của Scotland và Anh di chuyển sang Bắc Mỹ để kiểm soát hoạt động đầu tư này.

Năm 1880, tất cả các tổ chức kế toán đã quy tụ vào Hiệp hội kế toán Anh và xứ Wales với hơn 1000 thành viên.

Năm 1886, tại Mỹ, Hiệp hội kế toán Mỹ kết nối hầu hết các nhóm kế toán ở các bang khác nhau, với số lượng thành viên lên tới hơn 200 người. Những người này cũng lập nên một số công ty cung cấp dịch vụ kế toán.

Cuối thế kỷ 19, năng lực sản xuất ở các nước phát triển đã ở quy mô rất lớn. Ngày càng nhiều tài sản phải đưa vào sản xuất, do vậy chúng cần phải được quản lý và phản ánh hợp lý, chính xác. Hình thái kinh doanh cũng đa dạng, phong phú, gồm các cơ sở kinh doanh sở hữu cá nhân, công ty có hai thành viên trở lên, công ty liên danh, liên kết

Kế toán cũng vì thế mà phải phát triển để đáp ứng yêu cầu ghi nhận cho các loại hình doanh nghiệp. Ngoài ra, quy định của Chính phủ đối với từng loại hình công ty cũng làm xuất hiện những hệ thống kế toán mới. Những quy định về thuế đối với doanh nghiệp và cá nhân đã làm nảy sinh công tác kế toán trong kê khai thuế và các nghĩa vụ với Nhà nước.

Từ thế kỷ 20, thế giới bước vào thời đại thông tin, kế toán máy thay thế dần cho kế toán ghi chép trên giấy. Toàn bộ khối lượng dữ liệu khổng lồ của kế toán được thực hiện và lưu trữ trên máy tính. Điều đó giúp cho việc kiểm tra, tra soát, cung cấp thông tin được chính xác và nhanh hơn rất nhiều.

Vào năm 1990, ứng dụng Excel được Microsoft đưa vào sử dụng chính thức và trở thành công cụ ghi sổ đắc lực cho kế toán. Kế toán dễ dàng tính toán, thống kê, lập sổ sách, lập báo cáo, tra cứu thông tin trên Excel.

Từ cuối thế kỷ 19 cho đến nay, rất nhiều phần mềm kế toán chuyên dụng ra đời. Lịch sử ra đời của phần mềm kế toán đã có từ những năm 1970 đến 1985. Có thể kể đến một số phần mềm đã được sử dụng tại các nước trên thế giới tại thời điểm này là Peachtree Software, Quicken… Tại Việt Nam, năm 2000 phần mềm kế toán MISA cũng ra đời trong bối cảnh số lượng các doanh nghiệp tại Việt Nam tăng nhanh khi có Luật doanh nghiệp mới.

Với phần mềm chuyên dụng, kế toán viên chỉ cần nhập số liệu, hạch toán trên các sổ kế toán, phần mềm sẽ tự động tạo các mẫu báo cáo theo mong muốn. Kế toán dễ dàng truy cập và làm việc ở mọi nơi nhờ mạng internet và việc lưu trữ dữ liệu trên iCloud. Chủ doanh nghiệp dễ dàng kiểm soát các thông tin tài chính mọi nơi, mọi lúc.

Thế giới đã và đang phát triển vượt bậc nhờ các thành tựu của công nghệ. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là tiền đề quan trọng làm thay đổi lịch sử thế giới nói chung cũng như lịch sử ngành kế toán nói riêng. Kế toán viên giờ đây có thể giải quyết rất nhiều khó khăn và áp lực mà nghề kế toán mang lại, đồng thời tiết kiệm được rất nhiều thời gian, công sức nếu lựa chọn được một phần mềm kế toán phù hợp cho doanh nghiệp mình.

Kế toán hội nhập quốc tế dẫn đến sự ra đời của chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS) và chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS)

Từ cuối thế kỷ 19 đến nay, sự hội nhập kinh tế quốc tế đã diễn ra mạnh mẽ. Kế toán không chỉ nằm trong giới hạn biên giới của một quốc gia, do đó cần phải có một ngôn ngữ kế toán chung trên toàn thế giới. Đó chính là lý do dẫn đến sự ra đời của các Chuẩn mực kế toán quốc tế và Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế. Xem thêm về IFRS tại đây

Chuẩn mực kế toán được hiểu là một tập hợp các nguyên tắc, tiêu chuẩn và các yêu cầu cơ bản về các chính sách và thông lệ kế toán tài chính. Mặc dù các quốc gia đều có chuẩn mực kế toán riêng cần phải tuân thủ, nhưng điều này được đánh giá là không đủ vì có những công ty không chỉ hoạt động trong phạm vi một quốc gia hoặc cũng có những trường hợp công ty thành lập tại một nước nhưng niêm yết trên thị trường chứng khoán tại một quốc gia khác. Vì vậy, việc xây dựng một bộ chuẩn mực chung như IAS, IFRS là hết sức cần thiết để tiết kiệm nguồn lực của xã hội và giúp tăng tính minh bạch thông tin.

Có thể kể đến một số vai trò to lớn của Chuẩn mực kế toán quốc tế cũng như Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế bao gồm:

Cho tới thời điểm hiện tại, hệ thống chuẩn mực IAS và IFRS vẫn đang được áp dụng và thường xuyên được cập nhật không chỉ để phản ánh chính xác hơn bản chất của các nghiệp vụ phát sinh ngày càng phức tạp mà còn để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp báo cáo, và người đọc báo cáo tài chính.

NGUỒN: https://amis.misa.vn/